loading...
ممسنی و رستم
آخرین ارسال های انجمن
سردار ایرانی بازدید : 754 شنبه 29 اردیبهشت 1403 نظرات (0)
قیام عشایر جنوب

نوشته: دکتر کشواد سیاهپور

ناشر: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی – 745 صفحه – 7500 تومان

معرفی از: امین فقیری- شیراز

 

      کتابی که روبروی ماست، حاصل دقت پژوهشگری است که خواسته است نکات تاریک قیام عشایر جنوب را برای آیندگان روشن و آشکار سازد و حتی به این گله گذاری ها می رسیم که مثلا:

    " قیام عشایر جنوب هم در آغاز و پایان خویش و هم امروز پس از قریب نیم قرن، در هاله ای از " مظلومیت " فرو رفته است. وقتی در همین تاریخ معاصر، حادثه " سیاهکل " را " حماسه" نامیده اند و قیام محدود " افسران خراسان" را دست کم در چهار کتاب مستقل نگاشته اند، آیا حق نیست که به قیام عشایر جنوب آنگونه که درخور است پرداخته شود؟ " (ص18)

      خوب همین انگیزه دست آویز مهمی برای تدوین این کتاب است، و نکته مهم تر تکیه نویسنده بر اسناد رسمی که مخصوصا ساواک از خود به جای گذاشته است بوده؛ هر چند درتقسیم بندی خود ابتدا روزنامه ها و بعد مجلات و اسناد را پایه های اصلی تحقیقات خود صورت داده اند. البته اسناد که از سازمان های مهم دولتی برآمده، قابل اعتبارترند؛ مخصوصا ساواک که در تمامی جلسه های اپوزیسیون عوامل نفوذی داشت. دکتر سیاهپور خود به نقل از " بندتو کروچه " ایتالیایی آورده: " تاریخ نه هرگز از روایات، بلکه از اسناد ساخته می شود." (ص23)

     وی خود توضیح می دهد: 

" بنابراین ارزش اسناد و اهمیت استفاده از آن، انکار ناپذیر است. البته محقق با دیده تیزبین خویش ، بایستی اسناد صحیح و سقیم را از هم متمایز و مجزا نموده، و پس از تطبیق آن با روایات و واقعیت ها ، بهره 

برداری بهینه نماید."   (صص 24-23 )


     نویسنده ی اثر، سپس به کتابهایی که درباره وقایع عشایر جنوب در سالهای 1341 تا 1343 نگاشته شده پرداخته است. این منابع متعدد و متنوع، پیش از انقلاب 8 مورد است که عبارتند از:

1-      تاریخچه عملیات نظامی جنوب

2-       نتایج عملیات جنوب

3-      انقلاب سفید  

4-      تاریخ نیروی هوائی شاهنشاهی

5-       تاریخ پنجاه ساله نیروی زمینی شاهنشاهی ایران

6-      مجموعه تالیفات، نطقها، پیامها، مصاحبه ها و بیانات محمدرضاشاه پهلوی

7-      پاسخ به تاریخ

8-      فرهنگ عامیانه عشایر بویراحمدی و کهگیلویه

      منابع بعد از انقلاب؛ به " مجموعه های اسنادی "، " منابع عمومی تاریخ "، " خاطرات "، " منابع محلی "، " رمانهای تاریخ "، " رسالات "، " مقالات "، اشعار شاعران " و " منابع خارجی " تقسیم شده است. در این تقسیم بندی، کتاب ها و منابع زیر بررسی و نقد شده است:

الف ) مجموعه های اسنادی:

1- طالقانی و تاریخ

2- اسناد نهضت آزادی ایران ( مجلدات اول و سوم )

3- خاطرات بازرگان ( شصت سال خدمت و مقاومت )

4- تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد

5- قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک

6- یاران امام به روایت اسناد ساواک ( آیت اله دستغیب )

7- اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران

8- یاران امام به روایت اسناد ساواک ( آیت الله طالقانی )

9- نظامیان عصر پهلوی ( ارتشبد بهرام آریانا به روایت اسناد ساواک )

10- پهلوی ها ( خاندان پهلوی به روایت اسناد )

11- سیر مبارزات امام خمینی در آینه اسناد

ب ) منابع عمومی تاریخ:

1- تاریخ سی ساله ایران

2- ایران و تاریخ

3- ایران در عصر پهلوی

4- نهضت امام خمینی

5- روز شمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی

6- نخست وزیران ایران از مشیرالدوله تا بختیار

7- از سید ضیاء تا بازرگان

8- تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران

9- بازیگران سیاسی عصر رضا شاهی و محمدرضاشاهی

10- قلم و سیاست

11- داوری ( سخنی در کارنامه ساواک )

12- از سید ضیاء تا بختیار

13- معماران عصر پهلوی

14- تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی

15- سازمان مجاهدین خلق

پ ) خاطرات:

1- یادداشتهای روزانه مهندس مهدی بازرگان

2- مقاومت در زندان

3- ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ( خاطرات ارتشبد فردوست )

4- درد زمانه

5- خاطرات دکتر علی امینی

6- خاطرات 15 خرداد – شیراز

7- خاطرات محمد بهمن بیگی

8- خاطرات علی اکبر محتشمی

9- کهنه سرباز

10- نگاهی از درون به جنبش چپ ایران ( گفتگو با ایرج کشکولی )

11- نگاهی از درون به جنبش چپ ایران ( گفتگو با کورش لاشایی )

12- گذر عمر ( خاطرات سیاسی باقر پیر نیا )

13- جام شکسته ( خاطرات معادیخواه )

14- یادمانده ها ( خاطرات محمدحسین قشقایی )

15- فروپاشی ارتش شاهنشاهی ( خاطرات سپهبد پژمان )

ت ) منابع محلی:

1- ایل ناشناخته

2- تالیفات نویسندگان بومی کهگیلویه و بویراحمد

3- تالیفات نویسندگان محلی ممسنی

4- تالیفات نویسندگان قشقایی و ایلات خمسه

5- فرهنگ سیاسی عشایر جنوب ایران

ث ) رمانهای تاریخی:

1- نبرد گجستان

2- پلنگهای کوهستان

ج ) رسالات، مقالات و اشعار شاعران محلی

چ ) منابع خارجی:

1- تایمز لندن

2- تاریخ نوین ایران

3- تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز

4- ریشه های انقلاب ایران

5- تاریخ معاصر ایران

6- کوچ نشینان قشقایی فارس

7- ناسیونالیسم در ایران

8- ایل بویراحمد ( مقاله )

      در فصل دوم کتاب، اطلاعات بسیار خوبی درباره ایلات کهگیلویه و بویراحمد، کوهمره سرخی ، قشقایی، ممسنی، خمسه و ایلات ساکن در استان بوشهر ارایه شده و خاستگاه آنها از نظر تاریخی هم مورد توجه قرار گرفته است. مولف در مبحثی راجع به رفتار رضاشاه در مورد عشایر ( صفحه 86 تا 119 ) به تفصیل سخن گفته و مخصوصا جنگ " تامرادی " را با ریز بینی تمام شرح داده است.

فصل سوم یکسره به اوضاع سیاسی ایران در این سالها می پردازد و در اینجا به مباحثی چون: دوره کوتاه شریف امامی، نخست وزیری دکتر امینی و اوضاع سیاسی کشور، محمدرضا شاه و اطاعت از آمریکا ، لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و عکس العمل روحانیت، تلگرافات علما وپاسخ شاه ونخست وزیروفرجام تصویب نامه.

     در موضوع لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، سه مورد با مخالفت شدید روحانیت مواجه شد. اول برداشتن قید " اسلام " از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان.

دوم حذف قید سوگند به قرآن کریم که به جای آن سوگند به " کتاب آسمانی " آمده بود و سوم دادن حق رای به زنان بود.

درباره " لوایح شش گانه یا اصول انقلاب سفید " نیز روحانیت عکس العمل شدید نشان دادند. امام خمینی (ره) باز مثل موضوع تصویب نامه دولت اسداله علم در راس روحانیت قرار گرفت و از همه جامع تر و حساس تر بود. بنا به گفته آیت اله هاشمی رفسنجانی:

     " امام می خواستند همه را به میدان بکشانند و از هیچ فرصت کوچکی هم نمی گذشتند. هر چیزی که می توانست حساسیتی برانگیزد و زمینه مخالفتی باشد برای امام اهمیت داشت. مثلا معمرین علما در مورد مسئله اختلاط زن و مرد حساسیت خاصی داشتند، امام هم از همین زمینه به خوبی استفاده می کرد. . . بعضی از علمای دیگر در مورد اصلاحات ارضی و مسئله مالکیت حساس بودند. آیت اله خوانساری در اعلامیه ای، با همین حساسیت رفراندوم را محاربه با امام زمان اعلام کردند. من جامعیت امام را در هیچ یک از علمای دیگر ندیدم . . ." (ص 150 )

      امام خمینی خواستار مبارزه رویاروی و قاطع بودند. بعضی از علمای دیگر به این بسنده می کردند که در مجالس روضه خوانی مطالبی علیه این موارد ایراد کنند. امام خمینی در نطق 14 آبان 1341 در جمع بازاریان تهران و طلاب و فضلای حوزه می گوید:

     " انشاءاله موضوع لغو شرکت نسوان در انتخابات درست می شود. اگر درست نشد ما تنها نیستیم؛ تمام ملت ایران و عشایر و حتی سایر ملت های کشورهای مسلمان و سنی پشتیبان ما هستند. . ." (ص 155)

       می بینیم که روحانیت بر روی قدرت بالقوه عشایر تاکید بسیار دارد. این لوایح، علیرغم مخالفت روحانیت تصویب می شود و طبیعی است که واکنش های تندی از جانب روحانیون به دنبال دارد و به فاجعه فیضیه ( دوم فروردین 1342 ) و دستگیری و حبس علما و مراجع – بویژه امام خمینی – و 15 خرداد 1342 منجر می شود. در این میان، نهضت آزادی تنها گروه سیاسی بود که از روحانیت پشتیبانی می کرد. در یکی از بیانیه های نهضت آزادی آمده بود:

     " امر مسلم این است که دل آقایان برای آزادی و حق انتخاب کردن کسی نسوخته است و به هیچ وجه قصد اعطای حق به زنها یا مردها و اجرای انتخابات صحیح و واگذاری کارها به مردم در بین نیست. وقتی علیرغم صریح قانون اساسی و سنت 56 ساله مشروطیت. . . ملت ایران را از انتخابات مجلس شورای ملی محروم می کنند، خیلی مضحک است که بخواهند به خانم ها حق رای انتخاب  نمایندگان انجمن های ایالتی و بعد مجلس شورا بدهند. . ." (ص 100)

      از صفحه 209 که تغییرات سیاسی در فارس توضیح داده می شود، کتاب به بستر وحدت خود که همان " قیام عشایر جنوب " است باز می گردد. در شیراز استاندار و سران ارتش و ساواک همگی بر این باور بودند که اگر قیامی بخواهد رخ دهد از جانب عشایر است. عشایر هم با تکیه به مذهب و روحانیت می خواستند خیزش خود را به نوعی جهاد تعبیر کنند. در این میان قتل مهندسی جوان به نام " ملک عابدی " – مسئول اصلاحات ارضی فیروزآباد – خوراک مناسبی برای ظلم و تعدی بر کل عشایر تدارک دید. بیشتر عشایر از روی ناچاری دست به اسلحه بردند. یا باید ساکت می نشستند و انواع جور و تعدی را متحمل می شدند، یا مبارزه می کردند.

      نبرد گجستان و بانیان مردمی آن، به خیزش های مردمی شبیه تر است تا گردهمائی مالکین مهم منطقه. در این میان، استاندار و دیگر مقام های دولتی، با گزارش جلسه های اپوزیسیون زمینه را برای هجوم به عشایر فراهم می کردند. فولادوند استاندار فارس در گزارش 19/08/1341 چنین می نویسد: 

" چند روز است جنب و جوشی بین مالکین و روحانیون شیراز پیدا شده است و جلساتی در زمینه قانون اصلاحات ارضی و شرکت زنان در انتخابات ترتیب می دهند که البته ساواک مراتب را مرتب به مرکز منعکس می نمایند." (ص 221)

      در صفحات 224 تا 227 جریان قتل ملک عابدی از زبان شاهدان عینی و کسانی که در واقعه حضور داشتند و منابع رسمی – چون روزنامه ها و مجلات –  آورده شده. به زعم دولت این یک توطئه از پیش تعیین شده بوده؛ اما نویسنده کتاب خلاف این مسئله را ثابت می کند. در همین بحبوحه، دو تن از مالکین بزرگ فارس به نام محمد خان ضرغامی و حسینقلی خان رستم دستگیر می شوند و اندکی بعد، شاه با حضور در شیراز دستور " خلع سلاح " عشایر را می دهد.

      حبیب شهبازی با ارسال نامه هایی به سران ایلات لر و ترک، سعی می کند نظر و همیاری آنها را به قیام عشایری جلب نماید. در این میان، چند تن از یاغیان معروف که از دست ظلم و تعدی ژاندارم ها و ماموران دولتی به کوه زده بودند، اطراف حبیب شهبازی گرد می آیند که معروفترین آنان عبارتند از: بلوط جعفرلو، دشتی گله زن، فضل الله گلکی، مسیح خان بولوردی، پسر لشکر صفی خانی ، پسر باباخان، امیر و کرامت پسران مهدی سرخی.

     چهره مردمی و مبارز حبیب شهبازی را از فرازهایی از این اعلامیه اش می توان دریافت:

" شاه در نطقهای خود سران عشایر را شپش های جامعه و مورچه هایی در مقابل لوکوموتیو یاد کردند و حال آنکه ده سال ظلم و جور حکومتهای دیکتاتوری کافی بود که تمام ملت ایران را بر علیه دولت مرکزی به طغیان وعصیان بر انگیزد."

      " هموطنان عزیز ظلم و جور حکومتهای دیکتاتوری در ده ساله اخیر تمام ملت ایران را به زانو درآورده است. فشار هیات حاکمه، تعطیل مشروطیت، نقض قانون اساسی، اختناق مطبوعات و افکار عمومی، حبس و شکنجه و تبعید آزادیخواهان، ورشکستگی اقتصادی و فقر و فاقه عمومی، فشار مامورین ژاندارم به تمام دهات و قصبات، بی اعتنائی و بی احترامی به مقررات قرآن و دین مبین اسلام و . . ."

     " عشایر جنوب بارها امتحان رشادت و وطن پرستی را داده اند. تهمتهای نا روای حکومت – که البته به تمام آزادیخواهان در این چند ساله نسبتهائی داده اند – نمی تواند دامن پاک ملت ایران را لکه دار کند."

      " ما خواهان آزادی و اصلاحات دقیق اجتماعی هستیم و ملت ایران و نسل آینده باید بداند که عشایر فارس با اتکا به نیروی عظیم ملی برای نجات وطن برخاسته و ساعتی که پیروزی نهائی حاصل شود به فرمان ملت اسلحه خود را زمین گذارده به شغل کشاورزی و دامپروری می پردازیم."

     " خواسته عشایر نیز خواسته ملت ایران است و خواسته ملت ایران همانا استقرار حکومت قانون و اجرای مفاد یازده گانه منشور کنگره جبهه ملی ایران و آزادی فوری جناب آقای دکتر محمد مصدق و زندانیان سیاسی و آزادی مطبوعات و انحلال سازمان مخوف امنیت و اطلاعات و رهائی آزادیخواهان از قید و بند تبعید داخل و خارج است." (صص 247-245)

      بایستی قیام و نتیجه خونبار آن را در کتاب خواند. طبیعی است که تبلیغات دولتی از چنین عنصر دلسوز و آگاه و مبارزی چه چهره ای می سازد. حسن کار دکتر کشواد سیاهپور، این است که خادم و خائن را به ما می شناسد و همچنین افکار واپس گرا و مترقیانه را. قضاوت درباره چند و چون کتاب به عهده خوانندگان آن است. تاریخ به کسی رحم نمی کند. امکان دارد جریاناتی از تاریخ را استتار نمود، اما بالاخره این ابرهای کینه و حسد کنار می روند و چهره واقعی افراد و جریانها نمود پیدا می کند.

      سرنوشت قیام هایی چون قیام حبیب الله شهبازی همراه عشایر کوهمره سرخی و قیام عشایر بویراحمد و ممسنی ، همگی به دست نیروی هوایی می افتد که به قولی هر جا سیاه چادری می دیدند بمباران می کردند.

      فصل هشتم کتاب که شرح مبارزات ملا غلامحسین جلیل و یاران اوست ، بسیار خواندنی است. همچنانکه برای " نبرد گجستان " کتاب بسیار عالی محمدکرم رزمجویی هم نوشتم، یکی از مردمی ترین قیام هایی است که در جنوب رخ داده است. هر چند نبرد رئیس علی دلواری و یارانش با انگلیسیها جای مشخصی در مبارزات مردم و عشایر جنوب دارد؛ اما قیام گجستان شکوهی دیگر دارد چون علیه دو واژه جهانی، یعنی " ظلم و استثمار" مبارزه می نماید .

      فصل نهم پیامدها و تاثیرهای قیام عشایر است، از جمله اعدام سران قیام و با عنایت به بعضی خودفروختگان دستگیری مبارزینی که خود را از چشم رژیم پنهان کرده بودند. تشکیل سازمان امنیت ( ساواک ) در منطقه و آرامشی زیر سایه خونین بمباران و سر نیزه ها.

      در کتاب، از قیام بهمن قشقایی که پس از این قیام ها به فارس آمد به نیکی یاد می شود و او را فرزند به حق و دلیر عشایر می شناسد و انتساب او را به حزب توده منکر می شود و می نویسد:

     " حضور بهمن قشقایی در ایران و استمرار مبارزه عشایر جنوب علیه حکومت پهلوی، هیچ ربطی به  سازمان انقلابی حزب توده و دیگر گروههای سیاسی خارج و داخل کشور نداشت. او، همچون عشایر ظلم ستیز جنوب، نسبت به ستمگری های حکومت جبار پهلوی به تنگ آمده و دست به تفنگ برده بود." ( ص 567)

      بعد از قیام بهمن قشقایی، از ترور آخرین بازمانده جنگجویان عشایر بویراحمد و ممسنی " کردی انصاری " داماد ملا غلامحسین جلیل ( سیاهپور ) صحبت به میان می آید که به دست ولی پناهی قاید گیوی انجام گرفت و او پاداش این خوش خدمتی به رژیم را از عوامل رژیم دریافت کرد؛ جیپ، پول نقد و بسیاری هدایای دیگر. کردی مبارز در قضیه گجستان نقش عمده ای داشت و قاتل او هم در آن جنگ شرکت داشته اما بوسیله پول و فشار تطمیع و تهدید می شود.

       در فصل آخر، قیام عشایر از دیدگاه مخالفان و موافقان، بررسی می شود. خواننده در این میان از عقاید شاه و علم و ارسنجانی، آگاه می شود و دیگری نظرات امام خمینی، آیت الله طالقانی، روحانیون و مبارزین انقلابی فارس و کهگیلویه و بویراحمد، آیت الله قمی و طلاب مشهد، مهندس مهدی بازرگان، جبهه ملی و دانشجویان مقیم آمریکا و سرانجام گزارش سازمان انقلابی حزب توده از وقایع جنوب است.

      کتاب با پایمردی و خستگی ناپذیری دکتر کشواد سیاهپور به پایان می رسد. این معرفی حق مطلب را به درستی ادا نمی کند . اما دریچه ای است برای ورود به دنیای ثبت شده تاریخ عشایر جنوب. خواننده خود باید مطالب را با دقت بخواند و چون در این میان با تاریخ روبروست بنا به استعداد سیاسی و ادبی خود از آن نتیجه لازم را ببرد.

     کوشش دکتر کشواد سیاهپور، برای نوشتن و تدوین این اثر بزرگ مورد قدردانی است. موفق باشند

برچسب ها قیام عشایر جنوب ,
ارسال نظر برای این مطلب

کد امنیتی رفرش
درباره ما
Profile Pic
چون دختر ایل زن به زیبایی نیست زیباست ولی فکر خودآرایی نیست در چابکـــــی و سوارکــــاری مردی همتای ‌زن ‌و ‌دختر‌ممسنی نیست -------------- گو لا له كو نا بالغه نه وقت حاله ئی دو شو نديدمش تی خوم دوساله . چه خشه سوار وابی بری و مالش بوس كنی گلَُپَلِش زر چشم كالش . پهلله سرخی شلال سر بر گ شونت تا پنج تير چاك نبره كس نی بسونه . ----------------------------- روز برفی تش بلیطی تو گلی یایش وخیر کنج چاله کتر سه و خلخلی یایش وخیر گرده و گلگ تکو شلشلی یایش وخیر او متیلل نصف شو کشک خردن زر جلی یایش وخیر
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
    • لینک دوستان
  • فهلیان وجنجان
  • دانشگاه ازاد ممسنی وکازرون-مهندسی عمران
  • خبرگزاری بختیاری نیوز
  • وبلاگ شعروادب (گزکون)شهرستان رستم
  • سومین سال برپایی اردوی علمی، فرهنگی و آموزشی مدارس ابتدایی شهرستان ممسنی به پایان رسید
  • ماهنامه نورباران
  • وبلاگ زاگرس نشینان ممسنی ورستم
  • راهنمایی فارابی ممسنی
  • مدرسه راهنمایی فارابی ممسنی
  • وبلاگ تفریحی ممسنی ورستم
  • نورآبادممسني شهرخومون-nourabadmamasani
  • نورآبادممسني شهرخومون-nourabadmamasani
  • نورآبادممسني شهرخومون-nourabadmamasani
  • نورآبادممسني شهرخومون-nourabadmamasani
  • وبلاگ تفریحی ممسنی ورستم
  • دانلود سریال جدید
  • بزرگترین کامیونیتی ایرانیان مقیم استرالیا
  • قیمت روز خودروی شما
  • آخرین مطالب ارسال شده
    • آرشیو
  • بهمن 1394
  • دی 1394
  • بهمن 1392
  • دی 1392
  • آبان 1392
  • شهريور 1392
  • خرداد 1392
  • ارديبهشت 1392
  • فروردين 1392
  • دی 1391
  • آبان 1391
  • شهريور 1391
  • مرداد 1391
  • تير 1391
  • خرداد 1391
  • ارديبهشت 1391
  • فروردين 1391
  • اسفند 1390
  • بهمن 1390
  • دی 1390
  • شهريور 1390
  • تير 1390
  • خرداد 1390
  • ارديبهشت 1390
  • فروردين 1390
  • اسفند 1389
  • بهمن 1389
    • نظرسنجی
    مشکل امروز شما چیست؟
    پیوندهای روزانه
  • وبلاگ جامع شهرستان ممسنی ورستم (839)
  • وبلاگ زاگرس نشینان ممسنی ورستم (848)
  • مدرسه راهنمایی فارابی ممسنی (589)
  • مدرسه راهنمایی فارابی ممسنی (659)
  • نورآبادممسني شهرخومون-nourabadmamasani (1609)
    • آمار سایت
  • کل مطالب : 630
  • کل نظرات : 145
  • افراد آنلاین : 2
  • تعداد اعضا : 575
  • آی پی امروز : 60
  • آی پی دیروز : 99
  • بازدید امروز : 167
  • باردید دیروز : 325
  • گوگل امروز : 3
  • گوگل دیروز : 4
  • بازدید هفته : 2,684
  • بازدید ماه : 5,744
  • بازدید سال : 37,318
  • بازدید کلی : 1,393,777
    • کدهای اختصاصی
    دانلود آهنگ سجاد رزمجو بازدید : 81235
    بعد از لخت شدن گلشیفته فراهانی ، نوبت به تهمینه میلانی رسید +تصاویر بازدید : 28779
    آهنگ های لری ممسنی بازدید : 21713
    گلشیفته فراهانی را بالاخره کامل لخت کردند +‌ عکس بازدید : 16695
    اهنگ تصویری لری سجاد رزمجو بازدید : 16435
    عکس نیمه برهنه گلشیفته فراهانی در مجله فیگارو فرانسه بازدید : 10119
    آهنگ جدیدلری بازدید : 8819
    عکس عروسی ممسنی بازدید : 7893
    دانلود آلبوم جدید سجاد رزمجو 92 بازدید : 7417
    رقص لری بازدید : 7397
    اشعار لری سید طالب هاشمی بازدید : 7213
    آلبوم جدید تِــیگ نوشت با صدای کوروش اسدپور بازدید : 6919
    شعر لری ممسنی بازدید : 6711
    دانلود مداحی لری حاج عباس خسروي بازدید : 6077
    متن کامل سخنرانی عبدالرضا مرادی قبل از آغاز انتخابات متن کامل سخنرانی عبدالرضا مرادی قبل از آغاز ان بازدید : 5075
    1 3

    صفحه اصلی تالار گفتمان ثبت نام ورود آرشیو تماس با ما
    نیرو گرفته : رزبلاگ